წყლის ბიჭუნა

თიბათვე იწურებოდა, ცხელოდა და პატარა სანდრო მშობლებმა ქალაქს გაარიდეს, მაღალმთიან სოფელში ბებია–ბაბუას მიაბარეს. თვალწარმტაცი ბუნება გულს სიხარულით უვსებდა ბიჭუნას: ბუმბერაზი მყინვარები სოფელს გადმოჰყურებდნენ, მურყვამები ზღაპრული დევებივით იდგნენ სახლებს შორის.
საღამოს ბებომ ლოგინში დააწვინა, “ოქროს გასაღებზე” ზღაპარი წაუკითხა და სანდრომაც ჩათვლიმა. ძილ–ბურანში მყოფმა ჯერ კიდევ იგრძნო ბებოს სუნთქვა და ტუჩების შუბლზე შეხება, მისი ჩიფჩიფით წარმოთქმული ლოცვა კი უკვე ძალიან შორიდან მოესმა და ხის თოჯინების სიცილ–კისკისში ჩაიკარგა. ხასხასა მწვანე მოლზე ბურატინო, არლეკინო, მალვინა და პიერო დაჭერობანას თამაშობენ, ძაღლი არტემონი მხიარულად დახტის და მალვინას გარშემო ურბენს, თითქოს გაცელქებული ბიჭებისაგან მისი დაცვა უნდაო. აბზეკილცხვირიანმა ბურატინომ სანდრო შენიშნა და მისკენ გამოექანა, სანდროც გარბის ხტუნვა–ხტუნვით, თავი რომ არ დააჭერინოს. არტემონი ყეფს, რაღაც ძალიან გაავებული ყეფს. სანდრო ჩერდება და უკან იხედება. სხვებიც შეჩერებულან და არტემონს შეჰყურებენ. მუდამ მომღიმარე არლეკინო რატომღაც დაღონებულა, მალვინას თვალებზე ცრემლები მოსდგომია, პიერო ზლუქუნებს. არტემონი გაჩუმდა. ეს ბოხი ხმა ვისია?
–ფული! დროზე! თეთრ ქალანუ*, თუ არა, შენ ქმარს ახლავე გამოვჭრი ყელს!
–ვაი, ყარაბას–ბარაბასი იქნება! –ფიქრობს სანდრო.
–არა გვაქვს, შვილო, ფული საიდან გვექნება? – ფირუზისფერი ციდან ბებოს შიშნარევი ხმა ისმის.
–ძროხები ხომ გაყიდეთ? ფული რა უყავით... ენასთ*!–ბრაზობს ყარაბასი.
ხის თოჯინებიანი მწვანე მოლი დაპატარავდა და სიბნელეში ჩაინთქა. ვიღაცის ხროტინი ესმის, მერე – ქალის კივილი. ხმაური აღვიძებს. სანდრომ თვალები გაახილა და ვერ ხვდება, რა უნდა მათ სახლში ყარაბას–ბარაბასს.
–ვარჩხილ* იქ არის, კარადაში... ეს რა უქენით! ბოლა ლეკეთ*!...– წყევლას ხრიალით ამთავრებს ბებო.
სანდრო ფეხაკრეფით მიიპარა ოდნავ გამოღებულ კართან, იატაკზე დაფენილ სინათლის ზოლზე შედგა. ღრიჭოში ცალი თვალით იჭყიტება: ბაბუ უმოძრაოდ გდია ძირს, თავი შავ–წითელი სითხის გუბეში უდევს, სახეგასიებული ბებო საწოლზეა მიგდებული, თვალგახელილი მისჩერებია ჭერს. ორი კაცი სანდროსკენ ზურგით დგას, კომოდში იქექებიან და რაც ხელში ხვდებათ, ძირს ყრიან.
–ვიპოვე, თეთრ ამხვით*!–ხრიწიანი ხმით ამბობს ერთი.
ბებოც მოკლეს...ბაბუც მოკლეს... მეც მომკლავენ... –სანდროს თავისი გულის ბაგაბუგი და თავში ქარის შხუილი ფიქრს უხშობს,–უნდა გავიქცე... სად? ამ ოთახიდან გასასვლელი სხვა კარიც არის... და სანდროც გარბის.
–ჩუ! რა ხმაა? ბაღანა იქნება...
–დაგვინახავდა, თუ გაგვასწრო, დავიღუპეთ! ჰე, მიჰყევი, ჩვადაგრ*!...
ოთახში შევარდნილმა ბეთქილმა ეზოში გასასვლელი კარიდან ბიჭის შიშველ კანჭებსღა მოკრა თვალი და დაედევნა.
–ბიმურზა, გარეთ არ გაუშვა!– ეზოს ჭიშკართან მდგომ ბიძაშვილს გასძახა.
ადამიანის ბნელი ლანდი შეირხა და სანდროსკენ ხელებგაშლილი წამოვიდა. სანდრო გვერდზე გახტა და ბოსტნისკენ გაიქცა. იქ დაბალი ღობეა, გადავახტები და გავექცევი, –დედა, მიშველე...
ბეთქილიც მიჰყვა, დაეწია და მხარზე სტაცა ხელი. ბიჭუნა დაიკლაკნა და ხელიდან დაუსხლტა, ისევ გვერდზე გავარდა, მაგრამ წონასწორობა დაკარგა და წყლით სავსე კასრს მიეჯახა, მთვარის შუქზე წყლის ზედაპირი ლითონისფრად ალაპლაპდა.
–არ მომკლა, ბიძძძია ყარაბას, მე ხომ არრაფერი და..დამიშავებია შენი თოჯჯინებისთვის...– ასლუკუნდა კასრთან ჩაცუცქული, მთელი ტანით აცახცახებული ბიჭუნა.
ბეთქილმა კისერში ჩაავლო ხელი და ჰაერში წიწილასავით აიტაცა.
–დროზე გაათავე! ალჩად*!–ესმის ბესლანის ბრძანება.
გონებაამღვრეულმა ბეთქილმა ბიჭუნა თავით ჩააყუდა წყლიან კასრში. წყალი ათუხთუხდა, სანდრო ხელებით კასრის კედლებს ეჭიდებოდა და ფეხებს იქნევდა. ბეთქილმა თვალი აარიდა და ღრუბლებში მიმალულ მნათობს გახედა, მარჯვენა ხელი ბიჭის წვრილ კისერს არ მოაშორა, უფრო ძალუმად მოუჭირა თითები, რომ დროზე დამთავრებულიყო ეს საშინელება. სანდროს შესუნთქულმა წყალმა ჯერ მკერდი აუწვა, მერე მოითენთა, მოდუნდა, ჩასთვლიმა და წყლის ქვეშ ისევ გამოჩნდნენ ბურატინო, მალვინა, პიერო... ხელს უქნევდნენ, აქეთ მოდი, ჩვენ გამოვექეცით ყარაბასსო... სანდრომ ერთიც გაიბრძოლა და მათკენ გაცურა. მხოლოდ არლეკინი იყო მოწყენით.
ბეთქილმა კასრს ძლიერად ჰკრა წიხლი, თითქოს ჯავრი მასზე ამოიყარაო და ჭიშკრისაკენ გაიქცა. კასრი, მის კედელზე ჩვარივით გადაკიდებული ბიჭის სხეულთან ერთად, გვერდზე გადაბრუნდა. წყალი ეზოში დაიღვარა, მერე აორთქლდა, ცაში ავიდა და ელოდა, როდის დაუბრუნდებოდა დედამიწას წვიმის ცრემლებად.

ბეთქილის სოფლამდე მთის ბილიკებით ათიოდე კილომეტრი იყო ფეხით სავალი, ასე რომ შინ გამთენიისას დაბრუნდა. კარი რომ შეაღო, ნათურაანთებულ ოთახში ღამენატეხი მშობლები დახვდნენ. მამას მაგიდასთან მიმჯდარს ჩასძინებოდა, დედა ტახტზე მოკუნტულიყო ტანთგაუხდელი. ხმაურზე მამამ თავი ასწია:
–სად იყავ, შვილო, ამაღამ?
–ბიძაშვილებთან, იცი შენ...
–არ გარგებს, ბეთქილ, მათი აყოლა,–დაღლილი ხმით, დინჯად დაუწყო მამამ დარიგება, –არ დგანან მაგენი კარგ გზაზე და შენც ხიფათს შეგამთხვევენ. ნაპარავ–ნაყაჩაღარი ფულებით რომ მოაქვთ ახლა თავი, არ შეარჩენს ცოდვებს ხოშა–ღერმეთ*, დასჯის ჯგრაგ*, დამიჯერე მე.
მამას ყური აღარ უგდო, საძინებელში შევიდა და ლოგინზე მიეგდო.

მას მერე კარგა ხანს მალავდა მარჯვენა ხელს ჯიბეში, თითქოს კიდურის ბრალი ყოფილიყოს ყველაფერი. სუფრაზე ბავშვების სადღეგრძელოს ხომ ვერ სვამდა, მოიქუფრებოდა და გარეთ გავარდებოდა–ხოლმე. ყმაწვილების ჟრიამულიც კი აღიზიანებდა,– ერთი–ორჯერ ისე გაბოროტდა, ლამის სკივრში გადამალული ავტომატი ამოიღო და ტყვიების ჯერი დაუშვა მათ თავზე,–თავი ძლივს შეიკავა.
დროთა განმავლობაში მიივიწყა ეს ამბავი. რა ხოშა–ღერმეთ, რის ჯგრაგ,– გადაყრუებულ მეჩებს თუ სჯერათ ასეთი ზღაპრების. მთავარია, ადამიანთაგან ვერავის გაეგო და სისხლი არ მოეკითხათ. ბეთქილმა რამდენიმე წელიწადში სინდისი მიაჩუმა და ცოლიც შეირთო. გოგო–ბიჭი ეყოლა. ბიჭის დახრჩობიდან შვიდი წლის შემდეგ კი ძლიერ შეშინდა:– მართალი არ იყოსო ძველი ლეგენდები...
ბიმურზა, ნათესავებთან ერთად, ღონივრად უქნევდა ცელს ფერდობზე აბიბინებულ ბალახს. მზის სხივები ისე მწველად კბენდნენ ზურგს, რომ იფიქრა,–გაწვიმდებაო. მართლაც, უცებ მოიქუფრა ცა, შავნაცრისფერმა ღრუბელმა დღის სინათლე დაბურა და კოკისპირულად ჩამოიქცა ზეციდან წყალი. ნაუცბათევად შეყარეს ბუჩქებში ცელები და სოფლისაკენ მიმავალ საცალფეხო ბილიკზე დაეშვნენ. ისეთი თქეში იყო, ორ ნაბიჯში ძლივს არჩევდა წინ მიმავალის სილუეტს.
უკნიდან ადამიანის ნაბიჯების ჭყლაპუნი ესმის, არადა, ბოლოს ბიმურზა მირბოდა. –ვინ წამოგვეწია, ნეტავ? წამიერად შეყოვნდა, მოიხედა და ვერავინ დალანდა. გზა გააგრძელა, მაგრამ ვეღარ დაეწია ამხანაგებს. –ეჰეჰეიიი!...–გასძახა, გზა არ ამებნესო, მაგრამ პასუხად მხოლოდ ქუხილი და წვიმის შხრიალი მოესმა. ბილიკს ვეღარ არჩევს, წვიმის ფარდაში ვერც ბუჩქს, ხეს ან ქვას ხედავს, რომ მიხვდეს,– სად არის, ან საით გაიქცეს.
უცებ ელვამ გაანათა არემარე და ფერდობზე პატარა ბიჭის სხეული წამიერად გამოკრთა. ბავშვი თითქოს თავდაჯერებული მიყვებოდა სოფლისაკენ გზას,–ასე მოეჩვენა ბიმურზას და მისკენ გაიქცა.
–ჰეი, ჰეი, ჟიამღელავ*!
კიდევ გაიელვა და გაჩერებული ბიჭი დაინახა, რომელიც ხელით ანიშნებდა, უკან მომყევიო. ბიმურზაც ფეხდაფეხ მიჰყვა. სირბილის დროს ფეხი ქვას წამოკრა თუ სველ ბალახზე აუსრიალდა, ვერ მიხვდა, –ძირს პირქვე დაენარცხა და გასრიალდა. როცა შეჩერდა, ხელები, მიწაზე დაყრდნობის მაგიერ, ჰაერში ააფართხალა, – უფსკრულზე გადაშვერილ კლდის ქიმზე იწვა. მიხვდა, რომ მისი სიცოცხლე ახლა ბეწვზე ეკიდა, სულ ოდნავ, რამდენიმე გოჯითაც რომ წაიწიოს წინ, უეჭველად მთელი ტანით გადაეშვება ხრამში. გაყუჩდა, გახევდა და კლდეს მიეზარდა.
–ის ბიჭი სადღაა, ხომ არ გადავარდა?
წვიმა შედარებით შეთხელდა და მიმოიხედა. გარშემო არავინაა. მის წინ კი, უფსკრულს ზემოთ, თითქოს ვიღაც მიდის ჰაერში. აი, გაიელვა ისევ და კარგად დაინახა: კი, ის ბიჭია, ნახევრადშიშველია. გაჩერდა და ხელს უქნევს, დამშვიდობების ნიშნად. იცნო ბიმურზამ: კასრთან მიგდებული ბიჭის სახე მთვარის შუქზე კარგად დაამახსოვრდა, როცა ბესლანმა უთხრა, –წადი, შეამოწმე, ცოცხალი არ იყოსო.
წვიმამ გადაიღო და მთელი სოფელი ბიმურზას ეძებდა. მალევე იპოვეს, კლდის ქიმზე იყო ნახევრად გადაკიდებული, გულზე ხელებდაკრეფილი. ან როგორ გაძლო ასეთ მდგომარეობაში, ამდენ ხანსო, – გაუკვირდათ. წამოაყენეს, შინ მიიყვანეს. ერთიანად ცახცახებდა და ხმას არ იღებდა. ბუხარი დაუნთეს, სახლში დაცხა,–მაინც კანკალს ჰყადა ატანილი. მეზობელს ბიჭი გამოეგზავნა, ხომ არაფერი გჭირდებათო. ბიმურზამ ოთახში შემოსული რომ დაინახა, ღრიალი მორთო:– ლცემ ჭყინტ*, ლცემ ჭყინტ! საწოლის ქვეშ შეძვრა და ვეღარ გამოიყვანეს, სანამ მეზობელი სოფლიდან გადმოსულმა ექიმმა დამაძინებელი ნემსი არ გაუკეთა.
ბიმურზა გადარეულაო,– რომ გაიგო ბეთქილმა, მაშინვე მის მოსანახულებლად გაიქცა. ზორბა ვაჟკაცი წელში მოკუნტულიყო, შიშისაგან დამანჭული წინ უაზროდ იცქირებოდა, ხელებს თვალებზე ბავშვივით იფარებდა, თითქოს უნდა, ვიღაცას დაემალოსო, და უაზროდ ბუტბუტებდა:
–ლცემ ჭყინტ, ლცემ ჭყინტ...
მხოლოდ ბეთქილი მიხვდა, თუ რას ნიშნავდა “წყლის ბიჭუნა”. ციებიანივით ტანში გასცრა, გარეთ გავარდა და ღრიალით ბოძს ურტყამდა თავს:
–ჯგრაგ! ლამპატივ*, ჯგრაგ...

შვიდი წელი იმეორებდა გასაცოდავებული ბიმურზა ერთსადაიმავეს: “ლცემ ჭყინტ, ლცემ ჭყინტ”,-სხვა სიტყვა არ ამოსვლია პირიდან. შეშინებულის შეულოცეს, ქალაქში წაიყვანეს ცნობილ პროფესორ–ფსიქიატრებთან, ბოლოს მკითხავთანაც იყვნენ.
–წმინდა გიორგის რისხვაა თქვენი ოჯახის თავზე, უმანკო სისხლის საზღაურს ითხოვსო,–ასე თქვა მკითხავმა.
ბიმურზას იქნებ რამე ეშველოსო, მამამისმა გიორგობა დღეს მოზვერი დაუკლა ჯგრაგს სალოცავში, სანთლები დაანთო და მუხლმოყრილი, თვალცრემლიანი ევედრებოდა პატიებას. მაინც განრისხებული იმზირებოდა თეთრ ცხენზე მჯდომი ჯგრაგ.
მოხუცმა მამამ არ იცოდა, ჯგრაგ რა სისხლის საზღაურს ითხოვდა მათგან. ეს იცოდა ბესლანმა, რომელსაც წესად ჰქონდა, ყაჩაღობისას ერთი მოწმეც კი არ დაეტოვებინა ცოცხალი,–მერე სადმე ხმით არ გვიცნონ და, მთის ადათისამებრ, შურისმაძიებლებმა ყველანი არ ამოგვწყვიტონო. ამიტომაც არავინ იცოდა, სხვადასხვა სოფლებში დაღვრილ სისხლში მას თუ ჰქონდა ხელი გასვრილი. მაინც ფრთხილობდა: არ აჩენდა ქონებას და ისევ სოფლის განაპირას, მურყვამს მიშენებულ მამისეულ ქვითკირის სახლში ცხოვრობდა.
უხვთოვლიან ზამთარში ჩამოწოლილმა ზვავებმა ბევრი ოჯახი გაამწარა, ბევრს სახლ–კარი დაუნგრია, მრავალი ადამიანიც იმსხვერპლა. ბესლანის ოჯახს უბედურებამ გვერდი უქცია.
–ალბათ, ჯგრაგ აღარ გვემდურის, ლოცვით და მსხვერპლით მოლბაო,– გულში უხაროდა მამამისს, მაგრამ დაბეჩავებულ ბიმურზას რომ ჩააკითხავდა ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, სიხარულის ეს ნაპერწკალი მყის ჩაუქრებოდა და ისევ დადარდიანებული დადიოდა.
ზაფხული არნახულად ცხელი გამოდგა, მინდორში ბალახიც კი ნაადრევად გადაიწვა. ხალხი იმას დარდობდა, ზამთარში საქონელი რით გამოეკვებათ. ბესლანს სამალავში გადანახული ნაყაჩაღარი ძვირფასეულობის იმედი ჰქონდა, ამიტომაც ივლისის ბოლოს მთელი საქონელი გასაყიდად გარეკა,–შემოდგომაზე ფასი დაეცემაო.
შუადღისას მეხის დაცემის მსგავსმა გრგვინვამ და დედამიწის გუგუნმა შეძრა სოფელი. ყველა გარეთ გამოვარდა, გაკრიალებულ ცაზე ღრუბლის ნასახი არ იყო, მიწისძვრასაც არ გავდა... ვიღაცამ დაიძახა: სოფლის ბოლოში მეწყერს ბესლანის სახლი მთლად დაუნგრევიაო. ყველა იქით გაიქცა.
სოფელში დაბრუნებული ბესლანი დიდხანს იდგა ნაპრალის პირას გაუნძრევლად, კრიჭაშეკრული და სახეგაშავებული ჩასცქეროდა ხახადაფჩენილ დედამიწას. არც მაშინ ამოუღია ხმა, როცა თანასოფლელების მიერ ნანგრევებიდან ამოსვენებულ, დაჩეჩქვილ–დასისხლიანებულ ცხედრებს დახედა: შვილებს, ცოლს, დედ–მამას.
ნანგრევებში სამალავი იპოვა, იმდენი ძვირფასეულობა ამოიღო, რაც მათ დასამარხად და საფლავის გასაკეთებლად იქნებოდა საკმარისი, დანარჩენი იქვე ჩატოვა. მას მერე ბესლანი სოფელში აღარავის უნახავს.
ქალაქში კი ნახეს: თმა–წვერ მოშვებული კაცი სვანური ქუდით, შავ პერანგზე გლოვის ნიშნად დაბნეული ხუთი მომცრო სურათით, მეთევზეებთან მივიდა და ერთადერთი კითხვა დაუსვა: –ეს მდინარე ყველაზე ღრმა რომელ ხიდთან არისო. საღამოს კი სპორტული საქონლის მაღაზიასთან ტაქსი გააჩერა და ოთხი ორფუთიანი გირი ხიდამდე მიატანინა, ხელში თოკი ჰქონდა ჩაბღუჯული...

გაზაფხულზე თოვლის ნადნობმა წყალმა გამორეცხა ალბათ ბესლანის სახლ–კარის ქვეშ მიწა და ზაფხულის სიცხემ რომ ააორთქლა წყალი, წარმოქმნილ სიცარიელეში ჩაინგრა მურყვამიანადო,– ასე აუხსნეს ბეთქილს მეწყერის გაჩენის მიზეზი. წყალმაო? ტანში გასცრა კვლავ ბეთქილს. იანგარიშა და დაასკვნა: თურმე, შვიდ წელიწადში ერთხელ მოდის მათ დასასჯელად ჯგრაგ, წყლის ბიჭუნას სახით. დედ–მამა უკვე მიწას ყავდა მიბარებული და აღარ დააყოვნა, ცოლთან ერთად ბარში გადმოსახლდა, მთავრობის მიერ აშენებულ ახალ სახლში. უნაპირო და უდაბური ველები მის მშობლიურ, ამაყ მთებს საერთოდ არ გავდა, მაგრამ ამას დაეძებდა? ჯგრაგისგან შორს უნდა ყოფილიყო. ცხელი და ხრიოკი ადგილი დახვდათ, ეზოში ორიოდე ხემ ძლივს გაიხარა. წყალი უჭირდა სოფელს და კასრებით იმარაგებდნენ, მაგრამ წყლიანი კასრის დანახვაზე ბეთქილს ელეთ–მელეთი მოსდიოდა და ცოლმაც ვერაფერი გააწყო, შეეგუა მის ამგვარ ახირებას. დიდი ავზი დააყენეს, დროდადრო შეავსებდნენ და იქიდან ხმარობდნენ წყალს.
მეშვიდე ზაფხულს დანა პირს არ გაუხსნიდა ბეთქილს: დადარდიანებული დადიოდა, უბედურებას ელოდა, ცოლ–შვილს გვერდიდან არ იცილებდა. ივლისის ბოლოს მთლად სახლში გამოკეტა ყველა, ღამით კი არა, დღისითაც აღარ უშვებდა გარეთ. –ბოროტი სიზმარი მაქვსო ნანახი,–ასე აუხსნა.
ცუდი არაფერი მოხდა და ბეთქილიც თანდათან დამშვიდდა. ბევრი იფიქრა და დაასკვნა: აქედან კავკასიონიც არ ჩანს და, ალბათ, ჯგრაგის ძალა აქამდე ვერ აღწევს, ვერც წყლის ბიჭუნას სახით გამომეცხადებაო ამ უწყლო უდაბნოში. ძველებურად გააგრძელა ცხოვრება, შვილებს უმაღლესი დაამთავრებინა, ქალაქში დააბინავა, დააოჯახა.
ამასობაში ქვეყანა აირ–დაირია, მერე ისევ დალაგდა და ხელისუფლებამაც მოიცალა მათთვის. ახლა ონკანში მუდმივად მოჩუხჩუხებდა წყალი, მაგრამ ბეთქილს ჭირივით ეჯავრებოდა ხელის დაბანა, კვლავინდებურად სველი ჩვრით იწმენდდა–ხოლმე.
ერთხელაც მისმა ვაჟმა ჭიშკარს ექსკავატორი მოაყენა და შუაგულ ეზოში ორმო ამოათხრევინა, – აუზი უნდა გავაკეთო, ზაფხულობით ბავშვები გაგრილდებიანო. გაუძალიანდა ბეთქილ, რად გვინდაო, მაგრამ მოხუცს ყური აღარავინ უგდო.
–ღრმა მაინც არ გააკეთოო, –ამაზე ძლივს დაითანხმა.
ერთი მეტრის სიღრმეზე ამოაშენეს, კაფელით მოაპირკეთეს. ზაფხულობით როგორღაც იტანდა მზეზე მოლაპლაპე წყლის ზედაპირის დანახვას, მთვარიან ღამეს ეზოში არ ადგამდა ფეხს და არდადეგები დაუმთავრდებოდათ თუ არა შვილიშვილებს, მაშინვე ცლიდა აუზს.
შვილიშვილებიდან გამორჩეულად უყვარდა პატარა ბეთქილი. შეიძლება იმის გამო, რომ ვაჟმა მის საპატივსაცემოდ დაარქვა სახელი, ან კი იმიტომ, რომ გვარის ერთადერთი გამგრძელებელი ჰყავდა, – მეტის გაჩენა აღარ ისურვა გაქალაქელებულმა რძალმა. ის იყო ერთადერთი სიხარული, ბაბუს თვალებს სევდას რომ აცილებდა. მის გვერდით თმაგათეთრებული ბეთქილი ისევ ბავშვად იქცეოდა–ხოლმე, ოთხზე დადგებოდა, ზურგზე შეისვამდა და ცხენივით ჭიხვინებდა. გვერდიდან არ იცილებდა ზაფხულობით, ზამთარში კი, ცოლისაგან მალულად, მის ფოტოსურათებს ეფერებოდა.
მაინცდამაინც ივლისის იმ ავადსახსენებელ დღეს მოუწია ქალაქში წასვლა. სიჭაბუკისას ჩადენილი ცოდვის თარიღს რა დაავიწყებდა, მაგრამ ატყდა მისი ქალი და აღარ გააჩერა ენა: – სოფლის მაღაზიაში შაქარი გათავებულა, შეიძლება მთელი კვირა ვერ შემოიტანონ და წადი, ქალაქიდან ჩამოიტანე, ბავშვებს ჩაი მაინც ხომ უნდა დავუტკბოო. დილაადრიან გაიღვიძა, მძინარე ბეთქილთან შევიდა, მოეფერა, შუბლზე აკოცა და ავტობუსის პირველ რეისს დაეშურა.
ბეთქილმა რომ გაიღვიძა, მზე უკვე ზენიტისკენ მიიწევდა. ბებომ ასაუზმა და ეზოში გაუშვა. თავად მეზობლის ქალთან გადავიდა, სათიბში წასული კაცებისთვის საგზლის მომზადებაში მისახმარებლად. ბეთქილის და და მამიდაშვილები უკვე სადღაც წასულიყვნენ, დიდ ბავშვებთან ერთად სათამაშოდ. ბეთქილი თუ აეტორღიალებოდა, თორემ ისე არ მიჰყავდათ, – ჯერ პატარა ხარო.
ეზოში იბოდიალა ბეთქილმა, ხან სატვირთო მანქანით ითამაშა, ხან – ნიჩბით თხარა მიწა. ამასობაში მზემ დააცხუნა და ჩრდილშიც კი აუტანელი გახადა ყოფნა. ბეთქილი აუზს მიუახლოვდა, მაგრამ მარტოს არასოდეს უბანავია და თითქოს ვერ ბედავდა. არა, კი არ ეშინოდა, – წყალი მხოლოდ მკერდამდე სწვდებოდა, მაგრამ მაინც...
წყალში ჩაიხედა და მისი თანატოლი ბიჭი შენიშნა,–ეს ვინ არის და როდის ჩახტა აქ, რომ ვერ დავინახე?–გაოცდა. ბიჭუნა ყვინთვით მოუახლოვდა, ჯერ ფეხზე დადგა, მერე წყლიდან ამოიზიდა და აუზის კიდეზე შემოჯდა.
–უჰ, ნეტა მეც ვიცოდე მასეთი ყვინთვა,–გაიფიქრა ბეთქილმა.
ბიჭმა გაუღიმა და ხელი დაუქნია, თითქოს ამით ეუბნებოდა: აქეთ მოდი, ერთად ვიბანაოთ, რას დამდგარხარ მაგ სიცხეშიო.
–რომ მოვიდე, ყვინთვას მასწავლი?–ჰკითხა ბეთქილმა. ბიჭმა, თანხმობის ნიშნად, თავი დაუქნია.
ბეთქილმა ტანსაცმელი გაიძრო და აუზში ჩახტა, ცისარტყელის ფერებად აკიაფებული წყლის შხეფები ეზოში მიმოაბნია. –რა უცნაური ბიჭია,– ფიქრობს ბეთქილი,– ხმასაც არ იღებს და თან შუშასავითაა, მის იქეთ ყველაფერს ვხედავ, ოღონდ სასაცილოდ მიღრეცილ–მოღრეცილს.
ბიჭუნაც წყალში ჩახტა, მაგრამ წყალი არ აშხეფებულა. ბეთქილისკენ მოდის, მოუახლოვდა. მერე ჩაყვინთა, –აი, ასე ქენი, ყვინთვა ასე უნდაო. ბეთქილმა ღრმად შეისუნთქა ჰაერი, ფეხები აიქნია და წყალში ჩაწვა. მთელი ჰაერი ბუშტებად ამოაბუყბუყა, აღარ უნდა მეტი ყვინთვა, ჰაერის ჩასუნთქვა უნდა ბეთქილს, მაგრამ ფსკერს ვეღარ პოულობს, რომ ფეხებით დაებჯინოს. ვიღაცამ კისერზე მოხვია ხელი და ქვემოთ მიათრევს, იმ ბიჭმა ხომ არა? აბა სხვა არავინ არის აქ მათ გარდა... გამიშვიო, უნდა რომ სთხოვოს ბეთქილმა, მაგრამ უკანასკნელ ჰაერს უშვებს წყალში და ვერ აგებინებს, ის კი ანცობს, ისევ ფსკერისაკენ ექაჩება. თვალები გაახილა და აკვარელით გადღაბნილი ნახატიღა დაინახა: ბურატინო, მალვინა, პიერო და მოწყენილი არლეკინი, არტემონიც იქვე იყო ჩაცუცქული.
–ვაი, დიააააა!–ქალაქიდან მომავალი ბეთქილის ყურს მისწვდა ცოლის გოდება...

–შენთან მოვდივარ, ბაბუ... შენთანაც, წყლის ბიჭუნავ... თქვენი ყარაბასი!–ამოიგმინა ბეთქილმა, ყულფში თავი გაყო და სკამს წიხლი ჰკრა, როგორც ოდესღაც – წყლით სავსე კასრს.

––––––––––––––––––––––––––––––
თეთრ ქალანუ-ფული მოგვეცით
ენასთ–დროზე
ვარჩხილ–ფული
ბოლა ლეკეთ–ბოლომდე ამოწყდით/ თქვენი ჯიში ამოწყდეს
თეთრ ამხვით–ფული ვიპოვე
ჩვადაგრ–მოკალი
ალჩად–წავედით
ხოშა–ღერმეთ – ღმერთი
ჯგრაგ –წმინდა გიორგი
ჟიამღელავ–დამიცადე
ლცემ ჭყინტ–წყლის ბიჭუნა
ლამპატივ-მაპატიე

05-07/11/2010